สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมราชกุมารี เทพธิดาในดวงใจไทยทั้งผอง
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เป็นพระราชธิดาพระองค์ที่สองในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินินาถ พระนามเดิมว่า สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิรินธร เทพรัตนสุดา กิติวัฒนาดุลยโสภาคย์ ประสุตเมื่อวันเสาร์ที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2498 ณ พระที่นั่งอัมพรสถานพระราชวังดุสิต โดยศาตราจารย์ นายแพทย์ หม่อมหลวงเกษตร สนิทวงศ์ เป็นผู้ถวายการประสูต และมีพระนามที่บรรดาข้าราชบริพารเรียกกันทั่วไปว่า “ทูลกระหม่อมน้อย”
จวบกระทั่งวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2520 ในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชโองการสถาปนาพระอิสริยศักดิ์สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิรินธรเทพรัตนสุดา กิติสัฒนาดุลยโสภาคย์ และเฉลิมพระนามาภิไธยตามที่จารึกในพระสุพรรณบัฏว่า “สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี” นับเป็นสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงพระองค์แรกที่ทรงดำรงฐานันดรศักดิ์ “สยามบรมราชกุมารี” แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์
ภาค 1 : เจ้าหญิงนักพัฒนา
ตลอดระยะเวลาหลายปีที่ผ่านมา ภาพหนึ่งซึ่งประชาชนชาวไทยต่างคุ้นเคยกันเป็นอย่างดีคือภาพที่สมเด็จพระเทพฯ ทรงประกอบพระราชกรณียกิจ โดยเฉพาะในส่วนของงานพัฒนาในด้านต่าง ๆ
ภายหลังจากที่ได้ตามเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ไปในชนบทอันห่างไกลและทุรกันดารทั่วประเทศมาตั้งแต่ยังเยาว์พระชันษา และได้แรงบันดาลพระทัยจากการที่ทอดพระเนตรเห็นสภาพชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชน และทรงทราบปัญหาต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นความยากจน ความขาดแคลนอาหารรวมถึงปัจจัยต่างๆ อาทิ ขาดบริการสาธารณสุขลและการศึกษาที่ดี ด้วยเหตุนี้จึงมีพระราชหฤทัยมุ่งมั่นที่จะช่วยเหลือเด็ก เยาวชน และประชาชนที่ด้อยโอกาสในถิ่นธุรกันดารเหล่านี้ และทรงเริ่มงานพัฒนาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2523 เป็นต้นมา เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตประชาชนให้ดีขึ้น โดยเน้นหนักถึงองค์ประกอบของคุณภาพชีวิตใน 4 ด้านหลักๆ คือ ด้านสุขภาพอนามัย ด้านการศึกษา ด้านอาชีพ และด้านสิ่งแวดล้อม ผ่านทางงานโครงการตามพระราชดำริต่าง ๆ มากมาย และนี่คือเหตุปัจจัยสำคัญที่ทำให้พระองค์ทรงเป็นเทพธิดาในหัวใจของประชาชนชาวไทยเสมอมา
อย่างไรก็ดี นอกเหนือจากบทบาทการเป็นเจ้าหญิงนักพัฒนาแล้ว สมเด็จพระเทพฯยังมีอีกหลายด้านหลายมุม ซึ่งสร้างความประทับใจแก่ผู้คนเสมอมา ทั้งในแง่ของพระอัจฉริยภาพ พระปรีชาสามารถ หรือกระทั่งความ “น่ารัก” ของพระองค์ที่ประทับในความทรงจำของคนไทยมาโดยตลอด ไม่ว่าจะเป็นบทบาทของนักประพันธ์ นักดนตรี หรือว่าครู
- * คัดลอกมาจาก บทความเรื่อง “สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เทพธิดาในดวงใจไทยทั้งผอง” โดย พีรภัทร โพธิสารัตนะ นิตยสารซีเคร็ต ปีที่ 4, ฉบับที่ 90 (2555) : หน้า 20