กลยุทธในการพัฒนากระบวนการเรียนรู้ เพื่อส่งเสริมเยาวชน ให้เป็นพลังของแผ่นดิน

ดังนั้น หากดูในเรื่ององค์ความรู้ เทคโนโลยีและนวัตกรรม หากท่านสามารถผลักดันให้เป็นเรื่องในระดับชาติได้นั้น หมายความว่า ท่านกำลังจะทำนวัตกรรมเพื่อการเรียนรู้ไม่เพียงแค่ในห้องเรียน แต่เป็นการเรียนรู้ที่เป็นการสืบค้นเสาะหา แลกเปลี่ยนกันผ่านเครือข่ายในชุมชน เช่นนี้แล้ว ผลสัมฤทธิ์จะถูกวัดโดยความรักประเทศไทย ความรักชุมชน ความชื่นชมในวัฒนธรรมต่างถิ่น ไม่ใช่ O-NET และ A-NET และหากทำเรื่องนี้ไปเรื่อยๆ ไม่ว่าใครก็อยากสนับสนุน แต่เราต้องมีความทันสมัย

การเกี่ยวโยงกับค่านิยม 12 ประการ ตนคิดว่า โครงการนี้สอดคล้องกับหลักค่านิยม 12 ประการทุกประการ เช่น ทำให้เกิดความรักชาติ รักวัฒนธรรมในท้องที่และวัฒนธรรมต่างถิ่นโดยธรรมชาติ ผ่านการจับคู่เด็กและให้เด็กเล่าเรื่อง ผ่านการนำวิทยากรมาเสริมเพิ่มเติมความรู้เด็ก ทำให้เด็กมีความต้องการที่จะรักษาวัฒธรรมประจำชาติ ทำให้เด็กชื่นชม รู้คุณค่า และเกิดความอยากที่จะรักษาโดยอัตโนมัติ เป็นต้น

ขอเรียนว่า วัฒนธรรมไทยมี 2 จำพวก คือ

1. จับต้องได้ วัฒนธรรมประเภทนี้สามารถเรียนรู้จากสถานที่ สื่อ บุคลากรผู้เชี่ยวชาญได้
2. จับต้องไม่ได้เช่น วิถีชีวิตสบายๆของคนไทย การดูแลที่อบอุ่น วัฒนธรรมประเภทนี้เป็นจุดแข็งของประเทศไทย ที่สามารถดึงนักท่องเที่ยวให้มาเที่ยวและทำรายได้ให้ประเทศได้ สิ่งที่เราต้องทำ คือ ต้องให้เด็กเห็นคุณค่าในสิ่งเหล่านี้ให้ได้

ผมเคยได้เคยคุยกับกระทรวงวัฒนธรรมและได้ตั้งโจทย์ 3 ข้อ ที่เห็นว่าโครงการอาจจะสามารถนำไปใช้เป็นประโยชน์ในอนาคตได้ คือ

1. จะสืบสานของดีได้อย่างไร
2. จะสร้างสรร หรือ ต่อยอดสิ่งไหน
3. จะบูรณาการอย่างไร

กระทรวงวัฒนธรรมหากจะทำโครงการที่สำคัญ สิ่งที่เราจะต้องดูในเรื่องทางด้านสังคม คือ เราต้องหารากทางวัฒนธรรมของชุมชนมาก่อน เช่น โครงการเมืองวัฒนธรรมหน้าด่านอาเซียน เราต้องปักวัฒนธรรมของเราไว้ ไม่ให้วัฒนธรรมอื่นบดบังวัฒนธรรมเรา โครงการค่ายศิลปวัฒนธรรมเยาวชน เราต้องฝึกให้เด็กเป็นผู้เชี่ยวชาญวัฒนธรรมให้ได้ โครงการสุดยอดการแสดงศิลปะวัฒนธรรมดนตรีไทยในแต่ละภาค เราต้องสนับสนุนและส่งเสริมความสามารถพิเศษของคนในแต่ละภาค ทำให้คนไทยชื่นชมในความสามารถความพิเศษของสิ่งเหล่านี้ได้ ในเรื่องโครงการด้านเศรษฐกิจ โครงการการพัฒนาเมืองการพัฒนาวัฒนธรรมเพื่อการท่องเที่ยว เราต้องรักษาไว้ซึ่งวัฒนธรรมที่หลากหลาย โครงการ OTOP เราต้องให้มีการแลกเปลี่ยนกัน เหล่านี้คือโครงการที่กระทรวงวัฒนธรรมจะผลักดันให้เกิดขึ้น ซึ่งท่านสามารถนำโครงการเหล่านี้ไปเพิ่มเติมในโครงการของท่านได้ เช่น โครงการรากวัฒนธรรม ที่ทำให้เด็กเกิดความรักความความภาคภูมิใจในบ้านเกิดและวัฒนธรรมตน สำหรับตนคิดว่า ความดีและกลไกขับเคลื่อนวัฒนธรรมจังหวัดและวัฒนธรรมตำบลเริ่มจากตรงนี้เอง สำหรับโครงการเมืองหน้าด่านวัฒนธรรมอาเซียนเองก็ช่วยส่งเสริมและสร้างความเข้มแข็งในชุมชนทั้งหมดนี้ เราใช้วัฒนธรรมจังหวัดเป็นแกนในการเชื่อมสถานศึกษาในจังหวัด ที่ท่านก็สามารถทำได้

การขับเคลื่อนในระดับพื้นที่ ส่วนนี้จะเป็นเรื่องเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรม ในครั้งที่ผมได้ร่วมงานกับกระทรวงการต่างประเทศ มีคำถามคือว่า ทำอย่างไรให้กระทรวงการต่างประเทศเป็นหน่วยงานถ่ายทอดศิลปะวัฒนธรรมไทยในต่างประเทศได้ สำหรับมิติของสังคมนั้น เราต้องให้ต่างประเทศเรียนรู้วิถีความเป็นไทย เราต้องสามารถสร้างสันติสุขทางจิตใจให้คนที่มาอยู่ รู้สึกสุขสงบและเกิดความสุขได้ เราต้องส่งเสริมกีฬาและนันทนาการ เราต้องสร้างความไว้เนื้อเชื่อใจ ในส่วนมิติทางเศรษฐกิจ เราต้องป้องกันวัฒนธรรมไทยไม่ให้ถูกทำลายหรือถูกขโมยไป ต้องมีนวัตกรรม เช่น การทำ packaging ใหม่ให้ขนมไทยมีความน่าสนใจมากขึ้นสามารถเพิ่มมูลค่าสินค้าได้ นวัตกรรมนี้รวมถึงเรื่องอาหาร ธุรกิจบันเทิง แพทย์แผนไทย และอื่นๆ เป็นต้น
ที่ได้กล่าวมาแล้วทั้งหมดข้างต้นเป็นเพียงเมล็ดพันธุ์แห่งความคิด เผื่อเวลาท่านจะระดมความคิด ผมอยากให้มองออกนอกโรงเรียน อยากให้มองไปในระดับชุมชน แล้วท่านจะเห็นว่าท่านมีของเล่นเยอะแยะมากมาย ของที่จะให้เด็กท่านเล่นได้ ขอบคุณครับ